.
اگر گربه خانگی دارید، احتمالاً این صحنه برایتان آشناست: ساعت از نیمهشب گذشته، خانه در سکوت است و ناگهان گربهتان با تمام سرعت در راهروها میدود، روی مبل میپرد، میو میو میکند و انگار در یک مسابقه شرکت کرده است! این رفتار که گاهی با صداهای عجیب یا پنجهزدنهای بیهدف همراه میشود، در میان صاحبان گربه با نامهای طنزآمیزی مثل "شیدایی نیمهشب" یا "حملات گربهای شبانه" شناخته میشود.
اما واقعاً چرا گربهها در شب میدوند؟
آیا فقط بازیگوشی است یا دلایل عمیقتری دارد؟ در این مقاله، بهطور کامل به بررسی این پدیده میپردازیم. اگر گربهتان خواب شب را از شما گرفته، این راهنما را از دست ندهید.
رفتار شبانه گربهها چیست و به چه نامی شناخته میشود؟
رفتار ناگهانی و پرانرژی گربهها در شب در زبان علمی به نام “Frenetic Random Activity Periods” یا FRAPs شناخته میشود. در زبان عامیانه، گاهی به آنها میگویند "Zoomies".
این رفتارها معمولاً شامل دویدن سریع، بالا رفتن از پرده یا مبلمان، تغییر ناگهانی مسیر، و صداهای بلند و هیجانانگیز است. زمان وقوع آن اغلب نیمهشب یا ساعات ابتدایی صبح است، زمانی که شما دوست دارید بخوابید!
آیا گربهها شبزی هستند؟
درک درست این رفتار با فهم الگوی خواب گربهها آغاز میشود. گربهها برخلاف انسانها، نه کاملاً شبزیاند و نه روززی. در واقع، آنها غروبفعال یا crepuscular هستند؛ یعنی تمایل دارند در صبح زود و غروب بیشترین فعالیت را داشته باشند.
این الگو از غریزه شکار آنها نشأت میگیرد؛ چرا که در طبیعت، طعمههای کوچک مثل جوندگان و پرندگان معمولاً در این ساعات فعالتر هستند. بنابراین، رفتار دویدن شبانه در گربهها ریشهای زیستی و طبیعی دارد.
دلایل اصلی دویدن گربهها در شب
حالا بیایید دقیقتر ببینیم چرا گربه شما درست وقتی شما میخواهید بخوابید، تصمیم میگیرد مسابقه ماراتن راه بیندازد.
۱. تخلیه انرژی ذخیرهشده
گربهها در طول روز ساعات زیادی را در خواب یا چرت میگذرانند—گاهی تا ۱۵ یا ۱۶ ساعت در روز. اگر گربهتان به اندازه کافی در طول روز فعالیت نداشته، انرژی ذخیرهشدهاش شب بیرون میریزد.
این بهخصوص در گربههای خانگی، تنها، یا بدون اسباببازی دیده میشود.
۲. غریزه شکار
همانطور که گفتیم، گربهها شکارچیهای غریزی هستند. حتی اگر هیچ طعمهای در خانه نباشد، مغزشان به آنها میگوید: "الان وقت شکار است!"
حرکت سریع، کمین کردن، پریدن از پشت در یا صندلی، بخشی از نمایش شکار است.
۳. جلب توجه
آیا گربهتان دقیقاً وقتی شروع به دویدن میکند که شما مشغول آماده شدن برای خواب هستید؟ شاید او میخواهد توجهتان را جلب کند—شاید برای غذا، بازی یا فقط همصحبتی.
برخی گربهها یاد میگیرند که شب، زمانیست که صاحبشان در دسترس نیست و با دویدن و رفتارهای شلوغ، سعی در جلب توجه دارند.
۴. بیحوصلگی و محرومیت از تحریک ذهنی
گربههایی که در طول روز تنها هستند یا محرکهای کافی ندارند (اسباببازی، فضای مناسب برای بالا رفتن، صداهای محیطی)، شبها بیقرارتر میشوند.
فقدان بازی و چالش ذهنی، باعث میشود رفتارهای انفجاری شبانه را برای تخلیه استرس و انرژی استفاده کنند.
۵. عادتهای غذایی نامناسب
اگر گربهتان آخرین وعده غذا را خیلی زود در شب دریافت کرده باشد، ممکن است احساس گرسنگی در نیمهشب داشته باشد. گاهی، دویدن یا میو کشیدن شبانه، روشی برای درخواست غذاست.
۶. نژاد و ویژگیهای فردی
برخی نژادها مانند بنغال، سیامی، شرقی، ابیسینی و سومالی بهطور طبیعی فعالتر و پرانرژیتر هستند و این رفتار را بیشتر از نژادهای آرام مثل پرشین یا راگدال نشان میدهند.
آیا این رفتار خطرناک است یا نگرانکننده؟
در اغلب موارد، خیر. دویدن گربه در شب کاملاً طبیعیست و به سلامت جسمی و ذهنی او کمک میکند. اما در شرایط خاص، ممکن است نشانهای از مشکل باشد:
در این موارد، مشورت با دامپزشک یا رفتاردرمانگر حیوانات توصیه میشود.
چطور میتوان این رفتار را کنترل یا تعدیل کرد؟
هدف این نیست که جلوی دویدن گربه را بگیرید (چون بخشی از ذات اوست)، بلکه باید سعی کنید آن را در زمان مناسب هدایت و مدیریت کنید.
۱. بازی قبل از خواب
قبل از خواب خود، حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه با گربه بازی کنید. از اسباببازیهایی مثل میلههای پرمانند، لیزر یا توپ استفاده کنید که حرکات شکار را تقلید کنند.
این کار باعث تخلیه انرژی و افزایش احتمال خواب آرامتر میشود.
۲. وعده غذایی سبک پیش از خواب
گربهها بعد از غذا معمولاً دچار رخوت میشوند. یک وعده غذایی سبک، بلافاصله پس از بازی شبانه، میتواند او را به خواب تشویق کند.
۳. اسباببازیهای تعاملی در طول روز
اگر گربهتان ساعات زیادی تنهاست، حتماً اسباببازیهایی در خانه داشته باشید که ذهن و بدنش را مشغول نگه دارد:
۴. تنظیم نور و صدا
برخی گربهها با نور شبتاب یا صداهای محیطی مثل رادیو آرامش بیشتری دارند. یک چراغ خواب کوچک میتواند حس امنیت بدهد و استرس را کاهش دهد.
۵. اجتناب از تشویق ناخواسته
اگر گربهتان شبها میدود و شما به او غذا، بازی یا نوازش میدهید، او این رفتار را با "پاداش" مرتبط میداند.
بهتر است رفتار شبانه را نادیده بگیرید و به جای آن، در ساعات مناسب پاداش بدهید.
نکاتی برای خواب راحتتر صاحبان گربه
اگر گربهتان خیلی شبفعال است و شما را بیدار میکند، این نکات را امتحان کنید:
رفتارهای مشابه که نباید با دویدن شبانه اشتباه گرفته شود
گاهی ممکن است رفتار گربه شبیه دویدن شبانه باشد ولی ریشهاش چیز دیگری باشد:
در چنین مواردی بهتر است فیلمی از رفتار گربهتان ضبط کرده و به دامپزشک نشان دهید.
نتیجهگیری
دویدن گربهها در شب رفتاری رایج، طبیعی و تا حد زیادی نشانه سلامت و نشاط آنهاست. این رفتار ریشه در غریزه شکار، نیاز به تخلیه انرژی، و الگوی فعالیت زیستی آنها دارد. با این حال، اگر گربهتان خواب شب را مختل کرده یا نشانههای غیرعادی دارد، مدیریت رفتاری و مشورت با متخصص میتواند به بهبود شرایط کمک کند.
به یاد داشته باشید: گربهها ساعت بدن متفاوتی دارند، اما با کمی آموزش، برنامه روزمره شما و آنها میتواند هماهنگ شود.
شکیبا باشید ...